#NEWCITIZEN – GIẢI ĐÁP LUẬT ĐỊNH CƯ CANADA: CÔNG DÂN QUỐC TẾ SINH CON TẠI CANADA (BIRTH TOURISM)
[Thực hiện bởi: Alex Quynh Nguyen – Regulated Canadian Immigration Consultant (RCIC)]
Câu hỏi chủ đề: Du lịch sinh con ở Canada (birth tourism) là gì? Tại sao nhiều người muốn làm như vậy? Việc này hợp pháp hay không hợp pháp? Việc này có được người dân Canda đánh giá thế nào? Những qui định và luật lệ liên quan trong vấn đề này gồm những gì?
MỞ ĐẦU
Hôm nay chủ đề birth tourism được thảo luận sôi nổi ở group KNV nơi Quynh Nguyen tham gia quản trị và được sự quan tâm của nhiều anh chị em. Có nhiều tranh luận trái chiều và có nhiều khía cạnh pháp lí chưa được đánh giá và nhìn nhận đúng. Bài viết này Quynh Nguyen sẽ phân tích vấn đề birth tourism (du lịch sinh con ở Canada) dưới góc nhìn của một chuyên gia tư vấn định cư Canada (gọi tắt là RCIC).
1. Du lịch sinh con ở Canana là gì?
Du lịch sinh con là việc một công dân quốc tế (tức không phải thường trú nhân hoặc công dân Canada) travel đến Canada sinh con.
2. Tại sao nhiều người muốn làm như vậy?
Theo luật Canada, em bé được sinh ra trên đất Canada sẽ có quốc tịch Canada, tức thành công dân Canada (birthright citizenship). Trừ một số trường hợp đặc biệt (Ví dụ: Nhân viên ngoại giao ở Đại sứ quán nước ngoài tại Canada hoặc nhân viên Liên Hiệp Quốc làm việc tại Canada).
Khi là công dân Canada, trẻ em sẽ được hưởng các quyền lợi chính bao gồm : bảo hiểm y tế miễn phí, giáo dục hệ công lập từ mẫu giáo đến hết lớp 12 miễn phí, học phí thấp bậc cao đẳng – đại học – sau đại học, vay nợ giáo dục, quyền cư trú và làm việc tại Canada, và các quyền lợi công dân khác. Ngoài ra, đứa trẻ còn có thể nhận được hỗ trợ của chính phủ về mặt tài chính khi thu nhập gia đình thấp. Thông thường người mẹ sẽ nhận được khoản tiền này thông qua việc báo cáo thuế thu nhập.
Xuất phát từ luật lệ và quyền lợi đó, nhiều công dân quốc tế muốn tìm cách đến Canada để sinh con nhằm giúp đứa bé thành công dân Canada và được hưởng quyền lợi của một công dân Canada.
3. Việc du lịch sinh con có hợp pháp không? Dựa vào những căn cứ nào để đánh giá?
Có nhiều trường hợp công dân quốc tế sinh con tại Canada, bao gồm 3 loại hình chính : a) Du học sinh đến Canada du học (Legal status : student) rồi sinh con khi đang trong quá trình học; b) Chuyên gia hoặc công nhân quốc tế đến Canada làm việc (Legal status : worker) rồi sinh con; c) Khách du lịch (Legal status : visitor) đến Canada sinh con.
Luật Canada không cấm việc một công dân quốc tế đang có mặt tại Canada sinh con vì sinh con là nhân quyền. Xét về chi phí, với những người thuộc dạng du học sinh hoặc người làm việc tại Canada, thường họ sẽ được quyền mua bảo hiểm y tế có bảo hiểm cho việc sinh con. Mức phí mỗi ca sinh con trung bình khoảng 10,000CAD. Khi mua bảo hiểm phù hợp thì bảo hiểm sẽ chi trả. Còn với khách du lịch, thường không được quyền mua loại bảo hiểm cover cho việc sinh con. Do đó thường tự chi tiền túi trả cho bệnh viên. Dù là bảo hiểm chi trả hay tự bỏ tiền túi chi trả thì cơ bản cũng không có khác biệt đối với bệnh viên hoặc thiệt hại cho chính phủ. Đối với công ty bảo hiểm (thậm chí có thể không phải công ty bảo hiểm của Canada) thì đó là việc kinh doanh của họ. Với bệnh viên họ sẽ thu được số tiền như nhau. Với chính phủ CANADA, chính phủ không phải trả chi phí gì trong số tiền trả cho bệnh viên.
Với trường hợp du học sinh. Mục đích của họ đến Canada là để du học, phần lớn đều chưa có ý định sinh con trong quá trình học. Tuy nhiên cũng có những trường hợp yêu nhau trong khi học hoặc vợ chồng cùng đến Canada dẫn đến việc sinh con. Việc sinh con này vừa không bất hợp pháp vừa không trái ngược đạo lí vì đây là nhân quyền được tôn trọng và bảo vệ theo luật pháp Canada. Vậy với trường hợp một số công dân quốc tế đi cùng chồng xin đến Canada du học và có kế hoạch cùng mục đích sinh con tại Canada trong thời gian đang học thì sao? Xét về mục đích, tồn tại hai mục đích là du học và sinh con. Khi visa officers xét hồ sơ xin Study Permit, visa officers căn cứ vào tiêu chí của việc xét duyệt Study Permit để đánh giá. Study Permit được chính phủ triển khai với tiêu chí chính là cấp quyền đi học cho công dân quốc tế muốn đến Canada học tập. Do đó, nếu xin Study Permit nhưng không phù hợp với tiêu chí của Study Permit thì hồ sơ sẽ bị từ chối. Không phù hợp tiêu chí của Study Permit bao gồm cả việc xin Study Permit nhưng mục đích sang Canada làm việc. Nói cách khác, khi mục đích chính không phù hợp với chương trình muốn xin hồ sơ sẽ bị từ chối.
Tương tự, với công dân quốc tế muốn sang Canada làm việc theo Work Permit. Mục đích chính của họ là đến Canada làm việc và đó là tiêu chí của việc cấp Work Permit. Nếu họ xin Work Permit nhưng mục đích để sang đi học, hoặc sang sinh con, hồ sơ xin Work Permit sẽ bị từ chối vì không đúng mục đích & tiêu chí. Ngay cả trong trường hợp này, nhiều người ban đầu chưa có mục đích sinh con. Nhưng khi sang Canada yêu người khác và phát sinh việc sinh con, đây là chuyện hợp pháp và hợp đạo lý, thuộc vấn đề nhân quyền và được bảo vệ bởi pháp luật Canada.
Cuối cùng, trường hợp của khách du lịch đến Canada sinh con. Việc du lịch, theo tiêu chí của Visa du lịch là được giới hạn trong thời gian 6 tháng. Quá trình sinh con lả khoảng 9 tháng 10 ngày. Vậy nên khó có thể có tình trạng sang Canada du lịch rồi mới phát sinh việc yêu nhau rồi sinh con ở Canada. Hầu hết người muốn sinh con ở Canada bằng diện visa du lịch đều là có kế hoạch từ trước. Có khả năng công dân quốc tế ban đầu xin visa du lịch khi chưa có thai, lúc làm hồ sơ khai báo mục đích là du lịch. Sau khi có visa du lịch (thường có thể thời hạn hợp lệ lên đến 10 năm) họ bắt đầu có thai và tính toán để sinh con tại Canada trong 6 tháng cư trú hợp pháp tại Canada. Theo CIC, với trường hợp khi biết người phụ nữ mang thai xin visa vào Canada, việc mang thai chỉ là một yếu tố đánh giá chứ không phải là tiêu chí để từ chối visa. Visa officer và CBSA vẫn phải tập trung đánh giá các tiêu chí chính như tài chính, inadmissibility, và liệu họ có rời khỏi Canada theo đúng tiêu chí của loại visa đó để cấp visa hoặc cho phép nhập cảnh.
Một hiểu lầm phổ biến của phần lớn công dân quốc tế là sau khi có visa, họ sẽ được vào Canada. Thực tế là visa chỉ giống như tấm vé đến cửa khẩu hải quan của Canada. Vào thời điểm có mặt tại cửa khẩu (sân bay hoặc biên giới), nhân viên hải quan CBSA sẽ có quyền chất vấn để đánh giá một lần nữa mục đích của công dân quốc tế có phù hợp với tiêu chí của chương trình họ đã xin hay không! Nếu CBSA nhận thấy mục đích phù hợp, họ sẽ cho vào Canada. Nếu không, họ sẽ từ chối và yêu cầu công dân quốc tế rời Canada. Đồng thời visa cũng có thể bị huỷ bỏ.
4. Phân tích bên trên đã đề cập sự hợp pháp hoặc không hợp pháp cũng như mục đích sang Canada và tiêu chí của các diện sang Canada (Student, Worker, Visitor). Vậy việc sinh con tại Canada được đánh giá bởi người dân Canada như thế nào?
Phần lớn người dân Canada không ủng hộ việc du lịch sinh con ở Canada của công dân quốc tế, đặc biệt là với đối tượng thứ 3 (khách du lịch – Visitor visa). Nguyên nhân là dân Canada cho rằng việc công dân quốc tế sinh con tại Canada sẽ gây gánh nặng cho hệ thống quản lí, kinh tế, và ngân sách của Canada vốn đến từ tiền thuế: Đứa bé sẽ có thể hưởng lợi ích của công dân Canada trong khi cha mẹ và bản thân đứa bé chưa có đóng góp gì cho Canada. Nhiều người dân Canada cho rằng công dân Canada là người đóng thuế và đóng góp cho sự phát triển của Canada mới được hưởng lợi từ cách chính sách xã hội của Canada. Còn người không đóng góp thì không nên được hưởng lợi. Xét về quan điểm thì đây cũng là một việc công bằng.
Tuy nhiên, thường dân Canada không có lí do để phản đối với nhóm du học sinh hoặc người sang Canada làm việc rồi sinh con. Với du học sinh, khi học tại Canada họ phải đóng học phí cao hơn công dân Canada thậm chí vài lần. Ví dụ tại trường đại học York, ở bậc đại học dân Canada đóng khoảng 7,500CAD/năm trong khi sinh viên quốc tế đóng khoảng 24,500CAD/năm, gấp 3 lần. Bản chất lúc này Canada xem sinh viên như một khách hàng, thông qua giáo dục, trường đại học là công ty kinh doanh, phúc lợi xã hội được chia sẻ hợp pháp và phù hợp đao lí cho du học sinh, vốn đang gián tiếp đóng góp tạo việc làm, mở rộng cơ hội phát triển văn hoá, kinh tế Canada ra quốc tế.
Tương tự, với người sang Canada làm việc hợp pháp, họ đóng thuế và đóng góp vào sự phát triển kinh tế của Canada và được hưởng quyền lợi từ Canada hợp pháp và hợp đạo lí.
Chỉ riêng với người du lịch sang Canada sinh con là bị phản đối, vẫn dựa vào quan điểm không đóng góp thì không được hưởng lợi.
KẾT LUẬN:
Việc công dân quốc tế sinh con tại Canada là hợp pháp. Tuy nhiên, mục đích sang Canada đễ sinh con của người đi bằng visa du lịch có thể không được dân Canada ủng hộ vì bị đánh giá là trục lợi và đồng thời không phù hợp tiêu chí của visa du lịch.
Ghi chú: Ngay cả khi sinh con tại Canada và đứa bé có quốc tịch Canada, việc đó cũng không giúp có cha mẹ đứa bé có lợi thế gì khi xin định cư vào Canada. Chỉ khi dứa trẻ trưởng thành và có đủ điều kiện bảo lãnh cha mẹ theo chương trình định cư diện bảo lãnh thì mới có thể giúp cha mẹ thành dân Canada. Đó là một quá trình dài khoảng 20 năm.
Cilck để đọc thông tin birth tourism chính thức từ Immigration, Refugees and Citizenship Canada.
——————————————–
Để được tư vấn các cơ hội định cư hoặc chương trình định cư phù hợp và hợp pháp, vui lòng liên hệ:
Alex Quynh Nguyen, MBA, M.Eng,
Regulated Canadian Immigration Consultant (RCIC#: R530903)
CEO – CANADA NEWCITIZEN CAREER AND IMMIGRATION CONSULTING
Email: info@newcitizen.ca
